صنایع شیمیایی – چغندر

فهرست مطالب

مقدمه و تاریخچه ۱

فصل اول ۶

۱-۱ چغندر قند ۶

۲-۱ مراکز کشت چغندر قند و نیشکر در جهان ۸

۳-۱ چغندرقند در ایران ۹

فصل دوم ۱۲

۱-۲ برداشت، نگهداری و تحویل چغندر قند ۱۲

۲-۲ تحویل و تخلیه ۱۵

۳-۲ تخلیه چغندر ۱۶

۴-۲ تخلیه مکانیکی ۱۶

۵-۲ تخلیه هیدرولیکی ۱۷

۶-۲ تخلیه با آب یا تخلیه هیدرولیکی ۱۸

۷-۲ روش تخلیه خشک ۱۸

فصل سوم ۲۰

۱۳-۳ شکر خام چغندر ۵۶

۱۴-۳ شکر خام نیشکر ۵۸

۱۵-۳ شکر سفید ۵۸

۱۶-۳ ملاس چغندر ۶۱

۱۷-۳ ملاس نیشکر ۶۲

فصل چهارم ۶۴

۱-۴ مصرف چغندر در کارخانه ۶۴

۲-۴ شستشوی چغندر، خلال کردن وتوزین آن ۶۴

۳-۴ جداسازی سنگ‌ریزه و دم چغندر ۶۹

۴-۴ انتقال چغندر از چغندرشویی به مخزن ذخیره ۶۹

۵-۴ خرد کردن یا خلال کردن چغندر ۷۰

۶-۴ آسیاب خلال با صفحه متحرک (برش کامل) ۷۱

۷-۴ آسیاب خلال توربینی با برش کامل ۷۲

فصل پنجم ۷۴

حمل چغندر به کارخانه ۷۴

۱-۵ نمونه‌برداری ۷۴

۲-۵ عیارسنج ۷۶

۳-۵ روش نگهداری چغندر قند ۷۹

۴-۵ رسیده بودن چغندر قند از نظر فیزیولوژیکی ۸۰

۵-۵  مراحل تمیز کردن و شستشوی چغندر قند ۸۱

۶-۵ دیفوزیون ۸۳

منابع ۸۷

 مقدمه و تاریخچه

چغندر قند از گونه بتاولگاریس بوده و گیاهی دوساله می‌باشد، این گیاه سال اول غده تشکیل داده، سال دوم تولید بند، گل و بذر می‌نماید. از نظر ظاهری، چغندر قند رسیده آماده مصرف در کارخانه مخروطی شکل می‌باشد که ریشه آن باریک است. ریشه تا ۵/۱ متر نیز ممکن است طولش باشد که به آن دم چغندر قند می‌گویند.

قسمت فوقانی آن را تنه می‌گویند. از قسمت انتهایی دم که قطری حدود یک سانتیمتر دارد را قطع نموده و جزء ضایعات محسوب می‌شود. سطح خارجی شیارهایی با ریشه‌های ضعیف دارد که مقدارش بستگی به رقم انتخابی چغندر دارد. قسمت بالای تنه که ریشه جانبی ندارد را گردن گویند و قسمتی که روی آن تاج برگ قرار دارد را سر چغندر قند می‌گویند.

 چغندر قند در سال اول کاشت پس از ۲۴۰-۱۷۰ روز برداشت شده و پس از جداسازی برگ و سر به کارخانه حمل شده و نسبت قطر غده به طول غده بستگی به وضعیت مزرعه و آبیاری آن دارد. اگر آب کافی به مزرعه برسد این نسبت بیشتر می‌شود.

بیشترین مقدار ساکارز در تنه می‌باشد. اگر در تنه عیار ۹۰/۱۷% باشد در سر چغندر قند حدود ۵/۱۴% است و در قسمت دم نیز میزان عیار بیشتر کاهش می‌یابد.

چغندر قند همانند سایر گیاهان از تعداد زیادی سلول تشکیل شده وبافت سلولی اصلی چغندر قند شامل سلول‌های ذخیره‌ای است که به آن سلول‌های پارانشیمی اطلاق می‌شود. در یک سانتیمتر مکعب از این بافت حدود ۱۵۰ میلیون سلول پارانشیم وجود دارد که مرکز تجمع عصاره قندی هستند.

 هر سلول پارانشیمی از یک جدار سلولزی که سلول را احاطه کرده است تشکیل شده است. عصاره قندی که در واکوئل تجمع یافته، دارای غشاء بیولوژیکی به نام پروتوپلاست است که برای خروج این عصاره باید ابتدا این غشاء از حالت نیمه تراوا به تراوا تبدیل شود. لایه بعدی سیتوپلاسم نام دارد که قسمتهای مختلف سلولی در آن جای دارد، غشاء دیگر بیولوژیکی که روی سیتوپلاسم است پلاسمالما نام دارد که نیمه تراوا است و  مواد را از خارج به داخل وارد می‌کند (آب، Na ، K… ) و مولکولهای کوچکتر را خارج می‌کند ولی به ساکارز اجازه خروج نمی‌دهد و برای خروج باید تراوا گردد. اما لایه سلولزی قابلیت تراوایی دارد بنابراین سه عامل محدود کننده عبور ساکارز وجود دارد که برای عملیات استخراج باید تراوا گردند.